Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanı Altun, Dijital Medya Paneli’nde konuştu Açıklaması

Cumhurbaşkanlığı Bağlantı Lideri Fahrettin Altun, “Yalanın, terör propagandasının, nefret söyleminin ve sistematik dezenformasyonun özgürlüğü olamaz. Basın gerçek anlamda demokrasinin, özgürlüğün teminatıdır. Bunun için esas olan temel umde haberdir, enformasyondur.” dedi.

Altun, Cumhurbaşkanlığı İrtibat Başkanlığı’nda, Uluslararası Medya Enformasyon Derneği (UMED) ile ortak düzenlenen Dijital Medya Paneli’nin açılışında yaptığı konuşmada, 24 Kasım Öğretmenler Günü’nü kutladı, nesilleri ilimle irfanla yoğuran kıymetli öğretmenlere şükranlarını sundu.

Birkaç gün önce terör örgütü YPG/PKK’nın hain akınında şehit olan Ayşenur Alkan ve şehit öğretmenler ile vefat eden tüm öğretmenlere Allah’tan rahmet dileyen Altun, “Rabb’im yerlerini cennet eylesin. Evlatlarımızı, bu ülkenin pırıl pırıl çocuklarını geleceğe hazırlamak üzere büyük bir aşkla vazifelerine devam eden öğretmenlerimize ve bu saygın mesleği icra etmiş olan emekli öğretmenlerimize de sıhhat, afiyet diliyorum.” diye konuştu

Altun, günümüzde teknolojik gelişmelerin oluşturduğu muazzam değişim ve dönüşümün izlerini, ekonomiden medyaya, uluslararası ilişkilerden toplumsal etkileşimlere kadar bütün alanlarda hissettiklerini söyledi.

Bu değişimin bir boyutunun da “dijitalleşme” olduğuna dikkati çeken Altun, dijitalleşmenin kuşatıcılığı nedeniyle birçok kişinin bu çağı dijital çağ olarak tanımladığını belirtti.

Dijitalleşmenin kendisini en yoğun şekilde hissettirdiği sektörlerin başında ise medya sektörünün geldiğini vurgulayan Altun, sözlerini şöyle sürdürdü:

“Günümüzde internet ve dijital teknolojiler üzerine yükselen bir ‘yeni medya’ gerçeğiyle karşı karşıyayız. Dijital medya mecraları elbette bilgiye erişim, demokrasi ve katılımcılık manasında kıymetli kazanımlar sağlıyor. Dijital medya teknolojilerinin bir tarafıyla bilgiye erişimi kolaylaştırdığı ve bu haliyle de bilgiyi demokratikleştirdiği de bir gerçektir. Lakin bu mecralar birebir vakitte, kişilik haklarından ulusal güvenliğe, hakikatin çarpıtılmasından sansasyon kültürünün kurumsallaşmasına kadar birçok boyutta çeşitli meydan okumaları, yeni meseleleri, hatta ve hatta tehdit ve tehlikeleri de bünyelerinde barındırıyor.”

“Yeni medya ortamlarına düzmece kimlikler hükmetmekte”

Fahrettin Altun, bugün geleneksel medya etiği sorunlarına yenilerinin eklendiğini, bunun da birçok nedeninin olduğunu ifade etti.

Medya etiği sorunlarının en önemli nedeninin dijital medya, yeni medya ve sosyal medyadaki kimlik karmaşası ve hatta kimliksizlik olduğunu anlatan Altun, şu değerlendirmelerde bulundu:

“Toplumsal ortamlarda her birimiz kimliklerimizle var olur, bu kimliklerimizle toplumsal rollerimizi icra ederiz. Mesleklerimizi de bu türlü icra ederiz. Bir gazeteci kimliğiyle, müktesebatıyla, toplum içindeki pozisyonuyla, ismiyle sanıyla haber yapar, habere de mührünü vurur, imzasını atar, kimliğinden iz bırakır. Bugün ne yazık ki dijital medyaya, yeni medya ortamlarına bir kimliksizlik, diğer deyişle uydurma kimliklenmeler hükmetmektedir. Yeni medya mecralarında düzmece profillerin, çarpıtılmış kimliklerin çarçabuk oluşturulabilmesi, palavra bilgilerin, tahrif edilmiş gerçeklerin bir o kadar kolay yayılabilmesine neden olmaktadır. Hele bir de buna sansasyonun kurumsallaşması dediğimiz süreç eşlik ettiğinde, daha fazla etkileşim hevesiyle karşımıza yeni medya etiği sıkıntıları, insani, toplumsal ya da ekonomik tahribatlar çıkmaktadır.”

Altun, etkileşim uğruna kaos, korku ve endişe pompalayan, manipüle edilmiş haber ya da paylaşımların okuyucuyu, izleyiciyi, takipçiyi aldatmakta ve adeta tuzağa çekmekte olduğunu aktardı.

Yeni teknolojiler ve sosyal platformların herkese yayın hakkı ve çekim imkanı sağladığını anımsatan Altun, “Dijital medyada sıklaşan uydurma yayıncılığa en başta medya profesyonellerinin itiraz etmesi gerektiğini düşünüyorum. Zira hem klâsik hem de dijital alanda hakikat çizgisinden ayrılmayan medya kurumlarının ve basın mensuplarının varlığı, demokratik kıymetler ve mesleksel unsurlar açısında büyük bir teminattır.” tabirlerini kullandı.

Geçmişte medya üzerinden Türkiye’ye yönelik gerçekleştirilen manipülasyon ve dezenformasyon hücumlarının bugün dijital mecraların da sürece katılmasıyla daha da karmaşık bir yapıda sürdürüldüğüne dikkati çeken Altun, dijital mecraların sağladığı imkanların kötücül siyasetin aparatı olarak kullanılmaya çalışıldığına, tüm etik kuralların hiçe sayılarak akla izana sığmayacak palavra ve çarpıtılmış haberler yapıldığına ne yazık ki şahit olduklarını lisana getirdi.

“Dezenformasyon özellikle dijital imkanların ve sosyal medyanın kötüye kullanımıyla yaygınlaştırılıyor”

İletişim çağının vebası olarak nitelendirebilecekleri dezenformasyonun, daima birlikte hareket ederek çaba vermeleri gereken bir tehdit olduğuna dikkati çeken Altun, şunları söyledi:

“Şu çok açık ki dezenformasyon bilhassa dijital imkanların ve toplumsal medyanın berbata kullanımıyla yaygınlaştırılıyor. Bu problem yalnızca sürat ve özgürlük ekseninde ele alınacak bir mevzu değildir. Bu alana yönelik düzenlemeler demokrasiye katkıdır, özgürlüğe bir müdahale değildir. Bu düzenlemeler özgürlüğü, kişilik haklarını, kamu güvenliğini koruyan, garanti altına alan adımlardır. Şunu çok açık bir biçimde tabir etmeliyiz, palavranın, terör propagandasının, nefret telaffuzunun ve sistematik dezenformasyonun özgürlüğü olamaz. Basın gerçek manada demokrasinin, özgürlüğün teminatıdır. Bunun için temel olan temel umde haberdir, enformasyondur. Bu sürecin karşısında yer alan, tehdit olan esas öge ise dezenformasyondur.”

Daha temiz, daha güvenli bir sosyal medya ve iletişim ortamı oluşturmak için gerek bireyler gerek medya gerek kamu ve sektör kurumları olarak sorumluluklarının bulunduğunu belirten Altun, “Hatırlayacak olursanız, hem ülkemizin tez ve savlarının anlatılması hem de dezenformasyonla uğraş edilmesi doğrultusunda Sayın Cumhurbaşkanı’mız ulusal ve memleketler arası boyutta bir bağlantı seferberliği daveti yapmıştı. Cumhurbaşkanlığı İrtibat Başkanlığı olarak bu vizyon doğrultusunda bir hakikat uğraşı veriyoruz. İlgili bütün kurumlarımız da çalışmalarını bu çizgide yürütüyorlar.” dedi.

Dezenformasyonla Uğraş Merkezi

İletişim Lideri Altun, dezenformasyonla gayret kapsamında çeşitli toplumsal medya düzenlemelerini içeren yasanın geçen ay yürürlüğe girdiğini anımsattı.

Cumhurbaşkanlığı Bağlantı Başkanlığı olarak bu bağlamda bugüne kadar yürüttükleri faaliyetleri, oluşturdukları Dezenformasyonla Gayret Merkezi altında topladıklarını belirten Altun, şöyle konuştu:

“Hayata geçirilen yasal düzenlemelerin yanı sıra Dezenformasyonla Uğraş Merkezimizin de hakikat uğraşlarımıza güç katacağına inanıyoruz. Dezenformasyonun tıpkı vakitte bir ulusal güvenlik tehdidi olduğu gerçeğini, son günlerde bir sefer daha idrak ettik. İstiklal Caddesi’ndeki terör saldırısı ya da Türk Silahlı Kuvvetlerimizin hudut ötesi harekatları hakkında gerek konvansiyonel medyada gerek toplumsal medyada yayılan sistematik dezenformasyonları, provokatif paylaşımları gözümüzün önüne getirelim. Terör örgütlerinin ve onlara her türlü takviyesi verenlerin bunu yapmalarını bir yere kadar anlayabiliriz. Fakat yalnızca muhakkak bir bölüme hoş gözükmek hatta toplumsal takviye ve birkaç oy alabilmek için terör örgütlerinin çarpıtmalarını paylaşanları, bu palavraları önemli ciddi kanallarında tartışanları, bununla yetinmeyip terör örgütünün kanallarına çıkanları ya da kanallarında teröristlere yer verenleri görünce, artık söyleyecek söz bulmakta sahiden zorlanıyoruz. Bunu kabul etmiyoruz.”

Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanı Altun, kitlesel bir silaha dönüşen ve ulusal bir güvenlik sorunu haline gelen dezenformasyonla mücadelenin elzem olduğunu vurguladı.

Bilinçli ve kasıtlı olarak toplumsal iletişim süreçlerini zehirleyen kişi ve grupların, dezenformasyonu araç olarak kullanması ve sistematik bir saldırıya dönüştürmelerinin kirli bir savaş yöntemi ve adeta dijital terörizm olduğunu anlatan Altun, “Sahada güvenlik güçlerimizle baş edemeyen terör örgütleri ve destekçileri, toplumsal medya hesapları ve yayın organları aracılığıyla, terörle gayretimize yönelik algı operasyonlarına sarılıyor. Lakin hamdolsun bütün bunları bir bir boşa çıkarıyoruz. Mehmetçiğimizin terör yuvalarını yerle yeksan etmesi üzere devletimizin ilgili kurumları da sanal ya da dijital ortamlarda terörizmi yayanlarla, terör örgütü propagandası yapanlarla faal bir gayret yürütüyor. Kimsenin palavra haberle, ülkemizi ve vatandaşlarımızı kandırmasına, itibarsızlaştırmasına müsaade etmiyoruz, etmeyeceğiz.” dedi.

Farkındalığı yüksek sosyal medya kullanımı

Altun, dijital medya platformlarında kullanıcıların, devasa bir enformasyon ve dezenformasyon bombardımanına maruz kaldığının bir gerçek olduğunu ifade etti.

Dolayısıyla dijital medyada bilinçli ve dikkatli şekilde varlık göstermenin büyük önem arz ettiğini söyleyen Altun, konuşmasını şöyle sürdürdü:

“Peki, farkındalığı yüksek bir toplumsal medya kullanımı nasıl gerçekleşebilir? Bu noktada 16. yüzyılın sonları ve 17. yüzyılın başlarında eser vermiş bir filozofun, Francis Bacon’ın yaptığı modelleme bir analoji kurmamıza yardım edebilir diye düşünüyorum. Bacon, bilgiyle, bilimle uğraşanları şu üç benzetmeyle modellemişti: Örümcek üzere olanlar, karınca üzere olanlar, arı üzere olanlar. Bacon, masa başında fikir üretenleri örümcek üzere, örümcek vari teori üretenler kategorisinde kıymetlendiriyor. Bilindiği üzere, örümcekler kendi vücutlarında bulunan bir husustan ağlarını örerler ve beklerler ki bir sinek ağa takılsın da onu yesin. İşte kimileri böyledir. Masa başında, kendi içlerinde ve dış gerçeklikle bir bağı, karşılığı olmayan teoriler, kanılar üretirler. Karınca üzere olanlar ne yaparlar pekala? Bacon’a nazaran onlar da akılsızca data toplarlar ancak onlarla da ne yapacaklarını bilemezler. Karıncalar kışın yemek için devamlı bir şeyler toplarlar, stok yaparlar lakin bunları hiç işlemezler, hatta büyük çoğunluğunu da yemezler. Kimileri da böyledir. Daima malumat toplarlar, yığarlar fakat bunları hiç işlemezler. Francis Bacon, toplayıp, işleyip, üretenleri ise arılara benzetir. Hakikaten arılar çiçekleri dolaşır, özünü alır, kendi içinde yoğurur ve sonuçta bal yapar. İşte Bacon’ın bu üç benzetmeli modellemesini ben toplumsal medyadaki üretim ve tüketim süreçlerini sınıflandırmak için de kullanabiliriz diye düşünüyorum.”

“Onun imkanlarını kullanmak zorundayız”

Altun, özellikle enformasyon ve dezenformasyon bombardımanına maruz kalınan günümüzde dijital medyada arı gibi olmak gerektiğini bildirdi.

Fahrettin Altun, şunları kaydetti:

“Milyarlarca bilgi içinde, örümcek üzere dış gerçeklikle teması olmayan, masa başı fikirler üretme lüksümüz yok. Karınca üzere, işe yaramayacak bilgilerle heybemizi doldurma, malumatfuruş olma lüksümüz de yok. Bunun da karşılığı yok. Arı üzere, seçici olmalı, haberin, bilginin, enformasyonun özünü toplamalı, bunları zihnimizde ve gönlümüzde yoğurmalı ve çıktı olarak bir niyet, fikir üretmeliyiz. Sayın Cumhurbaşkanı’mız, Türkiye Yüzyılı’nın birebir vakitte bir bağlantı yüzyılı olacağını belirtmişti. İşte dijital medya da irtibat yüzyılının kıymetli sütunlarından biri olacak kuşkusuz. Dijital medyanın meydan okumaları ve tehditleri de olsa onunla yüzleşmek ve onun imkanlarını kullanmak zorundayız. Dijital medyada hakikat için arı üzere çalışacak ve Türkiye Yüzyılı için irtibat seferberliğinde varlık gösterecek herkese şükranlarımı sunuyorum.”

Altun, dijital medya alanında farkındalık oluşturmak için gerçekleştirdiği faaliyetler hasebiyle UMED’i tebrik etti.